ဘာပြောသလဲ ဆိုတာထက် ဘယ်လိုပြောလဲက အရေးကြီးတယ်

ဆယ်ကျော်သက် သားသမီးတွေနဲ့ စကားပြောတဲ့အခါ မိဘတွေက ဘာပြောလဲဆိုတာထက် ဘယ်လိုပြောလဲဆိုတဲ့ အသံထွက်၊ အမူအရာ၊ စိတ်ထားပုံစံတွေက ပိုပြီး အဓိကကျတယ်။ ဒီဆောင်းပါးလေးက မိဘတွေအနေနဲ့ သူတို့ရဲ့ ဆယ်ကျော်သက်တွေနဲ့ စကားပြောတဲ့အခါ ဘယ်လိုချဉ်းကပ်ပုံစံက ပိုအဆင်ပြေစေမလဲ၊ ဘယ်လို ပြောဆိုမှုက သူတို့ရဲ့ စိတ်ကို ပိုနားလည်လာစေမလဲ ဆိုတာကို ရေးထားတာပါ။ တစ်ခါတလေ ကောင်းတဲ့ ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ ပြောပေမယ့် ပြောပုံ မမှန်ရင် ဆက်ဆံရေး အဆင်မပြေတာမျိုး ဖြစ်တတ်တာကို သတိပေးချင်တာလည်း ပါတယ်။

ဘယ်လိုပြောလဲက ဘာကြောင့် အရေးကြီးတာလဲ

ဆယ်ကျော်သက်တွေက သူတို့ရဲ့ စိတ်ခံစားချက်တွေ အပြောင်းအလဲ မြန်တယ်။ သူတို့ကို မိဘတွေက ဘာပဲပြောပြော အဲဒီစကားရဲ့ အသံထွက်ပုံ၊ မျက်နှာအမူအရာက သူတို့အတွက် အဓိက အချက်ဖြစ်သွားတယ်။ ဥပမာ၊ “မင်း အိမ်စာလုပ်ပြီးပြီလား” ဆိုတဲ့ စကားကို အော်သံနဲ့၊ စိတ်ဆိုးပြီး ပြောလိုက်ရင် ကလေးက “ငါ့ကို အမြဲ အပြစ်တင်နေတာပဲ” လို့ ခံစားသွားနိုင်တယ်။ ဒါပေမယ့် အဲဒီစကားကိုပဲ အေးဆေးပြီး စိတ်ရှည်တဲ့ အသံနဲ့ “ဟေ့၊ မင်း အိမ်စာလုပ်ပြီးပြီလား၊ လုပ်နေတာ ဘယ်လိုလဲ” လို့ ပြောလိုက်ရင် သူတို့က ပိုပြီး စိတ်ဖွင့်လာနိုင်တယ်။ ဒါကြောင့် ဘာပြောတာထက် ဘယ်လိုပြောလဲဆိုတာက သူတို့ရဲ့ တုံ့ပြန်မှုကို ပြောင်းလဲစေတယ်။

ဘယ်လို ပြောဆိုမှုက ပိုအဆင်ပြေစေမလဲ

အေးဆေးပြီး စိတ်ရှည်တဲ့ အသံသုံးပါ
ဆယ်ကျော်သက်တွေက မိဘတွေ စိတ်ဆိုးပြီး အော်လိုက်တာနဲ့ သူတို့လည်း ခံပြင်းပြီး ပြန်အော်တာ၊ ဒါမှမဟုတ် တံခါးပိတ်ပြီး ပြန်မပြောတော့တာမျိုး ဖြစ်တတ်တယ်။ ဒါကြောင့် စိတ်လှုပ်ရှားတဲ့ အခြေအနေမှာတောင် အသံကို အေးအေးဆေးဆေး ထိန်းပြီး ပြောတာ ပိုကောင်းတယ်။ ဥပမာ၊ မင်းသားသမီးက အခန်းကို ရှုပ်ထားရင် “မင်း ဒီအခန်းကို ဘာလို့ ဒီလောက်ရှုပ်ထားတာလဲ!” လို့ အော်မယ့်အစား “ဟေ့၊ အခန်းလေး နည်းနည်း ရှုပ်နေပြီနော်၊ အားတဲ့အခါ ရှင်းလိုက်ပါလား” လို့ အေးဆေးပြောကြည့်ပါ။ ဒီလိုဆို သူတို့လည်း ပိုပြီး နားထောင်ချင်စိတ် ရှိလာမယ်။

သူတို့ဘက်က နားလည်ပေးတယ်ဆိုတာ ပြပါ
ကလေးတွေက သူတို့ကို နားလည်ပေးတယ်လို့ ခံစားရမှ စိတ်ဖွင့်လာတတ်တယ်။ ဒါကြောင့် စကားပြောတဲ့အခါ “ငါ မင်းကို နားလည်တယ်” ဆိုတဲ့ ခံစားချက် ထည့်ပြီး ပြောတာ ကောင်းတယ်။ ဥပမာ၊ သူတို့က ကျောင်းမှာ စိတ်ညစ်စရာ တစ်ခုခု ဖြစ်လာပြီး အိမ်မှာ စိတ်ဆတ်နေတယ်ဆိုရင် “မင်း ဒီနေ့ စိတ်ညစ်နေသလိုပဲ၊ ကျောင်းမှာ ဘာဖြစ်လာလဲ ပြောပြချင်လား” လို့ နူးနူးညံ့ညံ့ မေးကြည့်ပါ။ ဒီလိုဆို သူတို့လည်း “ငါ့ကို စစ်မမေးဘူး၊ နားလည်ပေးတာပဲ” လို့ ခံစားရပြီး စိတ်ဖွင့်လာနိုင်တယ်။

အပြစ်တင်တဲ့ ပုံစံ မဖြစ်အောင် သတိထားပါ
“မင်း ဘာလို့ ဒီလိုလုပ်တာလဲ”၊ “မင်း အမြဲ ဒီလိုပဲ” လို့ အပြစ်တင်တဲ့ အသံနဲ့ ပြောလိုက်ရင် ဆယ်ကျော်သက်တွေက ခံပြင်းပြီး ပိတ်ဆို့သွားတတ်တယ်။ ဒီအစား “ငါ သတိထားမိတာက မင်း ဒီလိုလုပ်တာ နည်းနည်းများနေတယ်၊ ဘာကြောင့်လဲလို့ သိချင်လို့” လို့ စူးစမ်းတဲ့ ပုံစံနဲ့ မေးကြည့်ပါ။ ဒီလို ပြောရင် သူတို့လည်း အပြစ်တင်ခံရတယ်လို့ မခံစားရဘဲ စကားပြောဖို့ ဆန္ဒရှိလာနိုင်တယ်။

အချိန်ပေးပြီး နားထောင်ဖို့ အသင့်ရှိပါ

ဆယ်ကျော်သက်တွေက တစ်ခါတလေ ချက်ချင်း စိတ်ဖွင့်မပြောဘူး။ ဒါကြောင့် သူတို့ကို ပြောချင်တဲ့အချိန် စောင့်ပေးပြီး၊ ပြောလာတဲ့အခါ ဖုန်းချထားပြီး အပြည့်အ၀ နားထောင်ပေးတာ ကောင်းတယ်။ ဥပမာ၊ သူတို့က “ကျောင်းမှာ ဒီလိုဖြစ်တယ်” လို့ စပြောလာရင် “အင်း၊ ပြောပြပါဉီး၊ ဘယ်လိုဖြစ်တာလဲ” လို့ စိတ်ဝင်တစား နားထောင်ပေးပါ။ ဒီလိုဆို သူတို့လည်း တန်ဖိုးထားခံရတယ်လို့ ခံစားရမယ်။

မင်းကိုယ်တိုင် စိတ်ထိန်းပါ
မိဘတွေအနေနဲ့ ကိုယ့်စိတ်ကို မထိန်းနိုင်ရင် ပြောတဲ့ပုံစံကလည်း အကြမ်းပတမ်း ဖြစ်သွားနိုင်တယ်။ ဒါကြောင့် စကားမပြောခင် တစ်ခါလောက် အသက်ရှူပြီး စိတ်ကို အေးအောင်ထားကြည့်ပါ။ ဥပမာ၊ မင်းသားသမီးက တစ်ခုခု မလုပ်တာကို စိတ်တိုလာရင် ချက်ချင်းမအော်ဘဲ “ငါ ဒါကို ဘယ်လို အေးဆေးပြောရမလဲ” လို့ ကိုယ့်ကိုယ်ကို မေးကြည့်ပြီး ပြောလိုက်ပါ။ ဒီလိုဆို စကားပြောတဲ့ ပုံစံက ပိုပြီး ချိုသာလာမယ်။

ချီးကျူးစကား ထည့်ပြောပါ
ဆယ်ကျော်သက်တွေက ဝေဖန်ခံရတာထက် ချီးကျူးခံရတာကို ပိုကြိုက်တယ်။ ဒါကြောင့် စကားပြောတဲ့အခါ သူတို့ရဲ့ ကောင်းတဲ့ အချက်ကို အရင်ချီးကျူးပြီး ပြောတာ ကောင်းတယ်။ ဥပမာ၊ “မင်း ဒီနေ့ ကျောင်းက ပြန်လာတာ စောတယ်၊ အရမ်းကောင်းတာပဲ။ ဒါပေမယ့် အိမ်စာလေး လုပ်ဖို့ မမေ့နဲ့လို့ ဖေဖေ/မေမေ သတိပေးချင်တယ်” လို့ ပြောကြည့်ပါ။ ဒီလိုဆို သူတို့လည်း စိတ်ဆိုးမှာ မဟုတ်ဘူး။