မိဘတွေ ကွာရှင်းတဲ့အခါ ကလေးတွေကို ဘယ်လို ကူညီမလဲ

 

မိဘတွေ ကွာရှင်းတယ်ဆိုတာ မိသားစုထဲက လူတိုင်းအတွက် စိတ်ဖိစီးမှုတွေ၊ ခံစားချက်တွေ ပေါက်ကွဲထွက်လာပြီး အပြောင်းအလဲတွေ အများကြီး ဖြစ်လာတတ်တဲ့ အချိန်ပါ။ ဒါပေမယ့် ကလေးတွေအတွက်ဆိုရင် ဒီအခြေအနေက သူတို့ရဲ့ ကမ္ဘာလေး တစ်ခုလုံး ပြိုလဲသွားသလို ခံစားရနိုင်တယ်။ အသက်အရွယ် ဘယ်လောက်ပဲ ရှိရှိ၊ မိဘတွေ ကွဲကွာသွားတာကို မြင်ရတာက ကလေးတွေအတွက် စိတ်ဒဏ်ရာတစ်ခု ဖြစ်လာနိုင်တယ်။ ဒီလို အချိန်မျိုးမှာ သူတို့ကို ဘယ်လို ကူညီပေးမလဲဆိုတာ မိဘတွေအနေနဲ့ သိထားဖို့ အရေးကြီးတယ်။

ကလေးတွေကို ဘယ်လို ကူညီမလဲ

အသက်အလိုက် နားလည်အောင် ရှင်းပြပါ
ကလေးတွေရဲ့ အသက်အရွယ်ပေါ် မူတည်ပြီး သူတို့ နားလည်နိုင်တဲ့ ပုံစံမျိုးနဲ့ မိဘတွေ ကွာရှင်းတာကို ရှင်းပြပေးဖို့ လိုတယ်။ ဥပမာ၊ ၃ နှစ်အရွယ် ကလေးဆိုရင် “မေမေနဲ့ ဖေဖေ အတူမနေတော့ဘူး၊ ဒါပေမယ့် သား/သမီး ကို နှစ်ယောက်လုံး ချစ်နေတုန်းပဲ” လို့ ရိုးရှင်းစွာ ပြောပြလို့ ရတယ်။ ဒါပေမယ့် ၁၀ နှစ်လောက်ဆိုရင် သူတို့က ခံစားချက်တွေကို ပိုနားလည်လာပြီမို့ “မေမေနဲ့ ဖေဖေ အဆင်မပြေတော့လို့ သပ်သပ်နေဖို့ ဆုံးဖြတ်လိုက်တာ၊ ဒါပေမယ့် ဒါက သား/သမီး ကြောင့် မဟုတ်ဘူးနော်” လို့ ပိုပြီး အသေးစိတ် ရှင်းပြလို့ ရတယ်။ ဒီလို သူတို့နားလည်မယ့် အဆင့်နဲ့ ပြောပြတာက ကလေးတွေရဲ့ စိတ်ရှုပ်ထွေးမှုကို လျှော့ချပေးနိုင်တယ်။

သူတို့ရဲ့ ခံစားချက်တွေကို နားထောင်ပေးပါ
ကလေးတွေက မိဘတွေ ကွာရှင်းတဲ့အခါ စိတ်ဆိုးတာ၊ ကြောက်တာ၊ ဝမ်းနည်းတာတွေ ခံစားရနိုင်တယ်။ ဒီခံစားချက်တွေကို ဖွင့်ပြောခွင့်ပေးပြီး သူတို့စကားကို အေးအေးဆေးဆေး နားထောင်ပေးတာက အများကြီး အထောက်အကူ ဖြစ်စေတယ်။ ဥပမာ၊ ကလေးက “ငါ့ကြောင့် ဖြစ်သွားတာလား” လို့ မေးလာရင် “မဟုတ်ပါဘူး၊ ဒါက မေမေနဲ့ ဖေဖေရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်ပါ” လို့ သေချာချေပပြီး အားပေးစကား ပြောပေးပါ။ ဒီလို နားထောင်ပေးတာက သူတို့ကို တန်ဖိုးထားတယ်လို့ ခံစားရစေပြီး စိတ်သက်သာမှု ရစေတယ်။

တည်ငြိမ်မှုကို ထိန်းပေးပါ
ကွာရှင်းပြီးတဲ့အခါ ကလေးတွေအတွက် ဘဝက ပြောင်းလဲသွားတာမို့ သူတို့ အားကိုးနိုင်မယ့် ပုံမှန်အချိန်ဇယားလေး ထားပေးတာ အရေးကြီးတယ်။ ဥပမာ၊ ကျောင်းသွားတဲ့အချိန်၊ အိပ်ချိန်၊ စားချိန်တွေကို အရင်လို ထိန်းပေးတာ၊ ဒါမှမဟုတ် တစ်ပတ်မှာ ဘယ်မိဘနဲ့ ဘယ်နေ့နေမယ်ဆိုတာကို ရှင်းရှင်းလင်းလင်း သတ်မှတ်ပေးတာမျိုးပေါ့။ ဒီလို တည်ငြိမ်မှုက သူတို့မှာ လုံခြုံတယ်လို့ ခံစားရစေပြီး အပြောင်းအလဲကြီးကို ရင်ဆိုင်နိုင်ဖို့ ခွန်အားဖြစ်စေတယ်။

မိဘနှစ်ယောက် အဆင်ပြေအောင် နေပါ

ကလေးတွေရှေ့မှာ မိဘနှစ်ယောက် ရန်ဖြစ်တာ၊ အပြစ်တင်တာမျိုး မလုပ်တာ အကောင်းဆုံးပါ။ ကွာရှင်းပြီးရင်တောင် ကလေးကို အလယ်ထည့်ပြီး စကားမပြောတာထက် တတ်နိုင်သလောက် အဆင်ပြေအောင် ဆက်ဆံတာက ကလေးရဲ့ စိတ်ခံစားမှုကို မထိခိုက်စေဘူး။ ဥပမာ၊ ကလေးရဲ့ ကျောင်းပွဲလို အရေးကြီးတဲ့ နေ့တွေမှာ နှစ်ယောက်လုံး ပါဝင်ပေးတာမျိုးက သူတို့ကို ချစ်တယ်ဆိုတာ သက်သေပြနိုင်တယ်။

ကစားနည်းနဲ့ ခံစားချက်ဖော်ထုတ်ပါ
ကလေးတွေက စကားနဲ့ မပြောတတ်ရင်တောင် ကစားရင်း သူတို့ရဲ့ စိတ်ထဲက အတွေးတွေကို ဖော်ထုတ်တတ်တယ်။ ဥပမာ၊ အရုပ်အိမ်လေး နှစ်လုံးနဲ့ “ဒါက မေမေ့အိမ်၊ ဒါက ဖေဖေ့အိမ်” လို့ သတ်မှတ်ပြီး ကစားခိုင်းကြည့်ပါ။ ဒီလိုဆို သူတို့က မိဘနှစ်ယောက် ခွဲနေတာကို ပိုနားလည်လာပြီး စိတ်ထဲက ဝမ်းနည်းတာ၊ စိတ်ရှုပ်တာတွေကို ပြတာမျိုး ရှိလာနိုင်တယ်။ ဒါကို မိဘတွေက သတိထားပြီး ဆက်ပြီး စကားပြောပေးရင် ပိုကောင်းတယ်။

အကူအညီလိုရင် မရှက်ပါနဲ့
မိဘတွေကိုယ်တိုင်လည်း ကွာရှင်းတဲ့အခါ စိတ်ဖိစီးမှုတွေ ရှိနေမှာမို့ ကလေးကို ကူညီဖို့ အားမလောက်တာမျိုး ဖြစ်နိုင်တယ်။ ဒီလို အချိန်မှာ ကျောင်းက ဆရာမတွေ၊ သူငယ်ချင်းတွေ၊ ဒါမှမဟုတ် ကလေးစိတ်ပညာရှင်တွေဆီက အကူအညီတောင်းတာ ရှက်စရာ မဟုတ်ဘူး။ ကလေးရဲ့ စိတ်ခံစားမှုကို ကောင်းကောင်း ကိုင်တွယ်နိုင်ဖို့ ဒီလို အကူအညီတွေက အထောက်အကူ ဖြစ်စေတယ်။