အလယ်တန်းအဆင့်ကို ADHD ရှိတဲ့ ကလေးတွေ ဘယ်လို ကျော်ဖြတ်မလဲ

အလယ်တန်းကျောင်းဟာ ကလေးတွေအတွက် စိန်ခေါ်မှုတွေ ပြည့်နှက်နေတဲ့ အချိန်တစ်ခုပါ။ အထူးသဖြင့် ADHD (Attention Deficit Hyperactivity Disorder - အာရုံစူးစိုက်မှု ချို့ယွင်းခြင်းနှင့် အလွန်တက်ကြွခြင်း ချို့ယွင်းမှု) ရှိတဲ့ ဆယ်ကျော်သက်မတိုင်ခင် ကလေးတွေအတွက် ဒီအဆင့်ကို ကျော်ဖြတ်ဖို့ ပိုခက်ခဲနိုင်ပါတယ်။ ဒီဆောင်းပါးမှာ ADHD ရှိတဲ့ ကလေးတွေ အလယ်တန်းကျောင်းမှာ ဘယ်လို အောင်မြင်အောင် နေထိုင်နိုင်မလဲဆိုတဲ့ အကြံပြုချက်တွေကို ဖော်ပြထားပါတယ်။

အလယ်တန်းကျောင်းက ဘာကြောင့် ခက်ခဲတာလဲ? (Why Is Middle School Challenging?)

အလယ်တန်းကျောင်းမှာ ကလေးတွေဟာ ပိုရှုပ်ထွေးတဲ့ စာသင်ခန်းတွေ၊ ဆရာများစွာ၊ အိမ်စာတွေ၊ နဲ့ လူမှုဆက်ဆံရေး ဖိအားတွေကို ရင်ဆိုင်ရပါတယ်။ ADHD ရှိတဲ့ ကလေးတွေအတွက်တော့ ဒီအရာတွေက ပိုခက်ခဲစေပါတယ်။ သူတို့မှာ အာရုံစူးစိုက်ဖို့ ခက်ခဲတာ၊ စိတ်လှုပ်ရှားမှုကို ထိန်းချုပ်ဖို့ ခက်ခဲတာ၊ ဒါမှမဟုတ် အလွန်တက်ကြွလွန်းတာမျိုးတွေ ဖြစ်တတ်လို့ပါ။

ဥပမာ- ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ကလေးက စာသင်ခန်းထဲမှာ အာရုံစူးစိုက်ဖို့ ရုန်းကန်ရပြီး အိမ်စာတွေကို အချိန်မှန် မပြီးမြောက်တာမျိုး ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ ဒါက သူတို့ရဲ့ ယုံကြည်မှုကို ထိခိုက်စေပြီး စိတ်ဖိစီးမှုတွေ ဖြစ်လာစေနိုင်ပါတယ်။

ဘယ်လို ကူညီမလဲ? (How Can We Help?)

ADHD ရှိတဲ့ ကလေးတွေ အလယ်တန်းကျောင်းမှာ အောင်မြင်ဖို့ မိဘတွေ၊ ဆရာတွေနဲ့ ပူးပေါင်းပြီး လုပ်ဆောင်နိုင်တဲ့ နည်းလမ်းတချို့ ရှိပါတယ်။

1. အချိန်ဇယားထောက်ပံ့ပေးပါ
ADHD ကလေးတွေက အချိန်စီမံမှုမှာ ခက်ခဲတတ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် နေ့စဉ်လုပ်ဆောင်မှု အချိန်ဇယားတစ်ခု လုပ်ပေးပါ။ ဥပမာ- စာသင်ချိန်၊ အိမ်စာလုပ်ချိန်၊ အနားယူချိန်တွေကို ရှင်းလင်းစွာ သတ်မှတ်ပေးပါ။ ကျွန်တော်တို့ကတော့ နံရံပေါ်မှာ အချိန်ဇယားတပ်ထားပြီး သူတို့ လိုက်နာနိုင်အောင် ကူညီပါတယ်။

2. အာရုံစူးစိုက်မှုကို မြှင့်တင်ပါ
စာသင်တဲ့အခါ အာရုံပျံ့လွင့်မှု နည်းအောင် ပတ်ဝန်းကျင်ကို ရိုးရှင်းအောင် ထားပါ။ ဥပမာ- တီဗီ၊ ဖုန်းလို အာရုံပြနှောင့်တွေ မရှိတဲ့ နေရာမှာ အိမ်စာလုပ်ခိုင်းပါ။ ဒါ့အပြင် အလုပ်တစ်ခုကို အပိုင်းသေးတွေ ခွဲပြီး လုပ်ခိုင်းတာကလည်း အထောက်အကူ ဖြစ်ပါတယ်။

3. ကျောင်းနဲ့ ပူးပေါင်းပါ
ဆရာတွေနဲ့ ဆွေးနွေးပြီး ကလေးရဲ့ ADHD အကြောင်း ရှင်းပြပါ။ သူတို့အတွက် အထူးစီစဉ်ထားတဲ့ သင်ကြားမှု အစီအစဉ် (IEP ဒါမှမဟုတ် 504 Plan) လို ပံ့ပိုးမှုတွေ ရယူနိုင်ပါတယ်။ ဥပမာ- စာမေးပွဲအတွက် အချိန်ပိုပေးတာ၊ ထိုင်ခုံကို အာရုံပျံ့မှု နည်းမယ့် နေရာမှာ စီစဉ်ပေးတာမျိုး ပါဝင်နိုင်ပါတယ်။

4. အနားယူချိန်ပေးပါ
ADHD ကလေးတွေက စိတ်လှုပ်ရှားလွယ်ပြီး ပင်ပန်းလွယ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် စာလုပ်နေရင်း အနားယူချိန်တိုတွေ ထည့်ပေးပါ။ ကျွန်တော်တို့က စာလုပ်ပြီး ၂၅ မိနစ်ကြာရင် ၅ မိနစ် အနားယူခွင့်ပေးတာက အထောက်အကူ ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

5. အကျင့်ကောင်းတွေကို ချီးကျူးပါ
ကလေးက အိမ်စာပြီးအောင် လုပ်တာ၊ အချိန်မှန် လိုက်နာတာမျိုးကို ချီးကျူးပါ။ ဒါက သူတို့ရဲ့ ယုံကြည်မှုကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ကြိုးစားဖို့ အားပေးစေပါတယ်။

မိဘတွေအနေနဲ့ ဘာကို သတိထားသင့်သလဲ? (What Should Parents Keep in Mind?)

ADHD ရှိတဲ့ ကလေးတွေကို ကူညီတဲ့အခါ မိဘတွေအနေနဲ့ စိတ်ရှည်ဖို့ လိုပါတယ်။ သူတို့ဟာ တခြားကလေးတွေလို မလုပ်နိုင်တာမျိုး ဖြစ်နိုင်ပြီး ဒါက သူတို့ရဲ့ အမှားမဟုတ်ပါဘူး။ ကျွန်တော်တို့က ကလေးရဲ့ အားသာချက်တွေကို အာရုံစိုက်ပြီး သူတို့ကို ဖြည်းဖြည်းချင်း အောင်မြင်မှုဆီ လမ်းညွှန်ဖို့ ကြိုးစားပါတယ်။

ဒါ့အပြင် ကိုယ်တိုင် စိတ်ဖိစီးမှု မဖြစ်အောင် ဂရုစိုက်ပါ။ ADHD ကလေးတွေကို ပြုစုရတာ ပင်ပန်းနိုင်ပေမယ့် မိဘတွေ ကိုယ်တိုင် အနားယူဖို့ မမေ့သင့်ပါဘူး။ လိုအပ်ရင် ကျွမ်းကျင်သူတွေ (ဥပမာ- ကုထုံးပညာရှင်) နဲ့ တိုင်ပင်တာကလည်း အထောက်အကူ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။

ADHD ရှိတဲ့ ကလေးတွေ အလယ်တန်းကျောင်းကို ကျော်ဖြတ်ဖို့ဆိုတာ လွယ်ကူတဲ့ ခရီးမဟုတ်ပါဘူး။ ဒါပေမယ့် သင့်တင့်တဲ့ ပံ့ပိုးမှု၊ စည်းကမ်းတွေ၊ နဲ့ စိတ်ရှည်မှုနဲ့ဆိုရင် သူတို့ဟာ ဒီအဆင့်မှာ အောင်မြင်မှုတွေ ရယူနိုင်ပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့ မိသားစုမှာလည်း ဒီနည်းလမ်းတွေကို သုံးပြီး ကလေးရဲ့ ကျောင်းဘဝကို ပိုချောမွေ့အောင် ကူညီနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ဒီအကြံတွေက သင့်ကလေးအတွက်လည်း အထောက်အကူ ဖြစ်မယ်လို့ မျှော်လင့်ပါတယ်။