ဆယ်ကျော်သက်တွေရဲ့ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် သတ်သေလိုမှုနှင့် မိဘများ သတိထားရမယ့် လက္ခဏာများ

 ဆယ်ကျော်သက်အရွယ်ဆိုတာ စိတ်ခံစားမှု၊ လူမှုဆက်ဆံရေးနဲ့ ကိုယ်ပိုင်ဘဝရဲ့ အပြောင်းအလဲတွေ အများဆုံး ကြုံရတတ်တဲ့ အချိန်တစ်ခုပါ။ ဒီလို အပြောင်းအလဲတွေကြားမှာ တချို့ ဆယ်ကျော်သက်တွေဟာ စိတ်ဖိစီးမှု၊ ဝမ်းနည်းမှု၊ ဒါမှမဟုတ် အထီးကျန်မှုတွေကို ခံစားရနိုင်ပြီး၊ အဆိုးဆုံး အခြေအနေတချို့မှာ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် သတ်သေဖို့ စဉ်းစားတာမျိုး ဖြစ်လာနိုင်တယ်။ ဒီလို အခြေအနေတွေ မဖြစ်အောင် မိဘတွေ၊ အုပ်ထိန်းသူတွေအနေနဲ့ သတိထားပြီး ကလေးရဲ့ လက္ခဏာတွေကို စောင့်ကြည့်ဖို့ အရေးကြီးတယ်။ ဒီဆောင်းပါးမှာ ဆယ်ကျော်သက်တွေမှာ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် သတ်သေလိုမှုရဲ့ လက္ခဏာတွေကို ဘယ်လို သိရှိနိုင်မလဲ၊ ဘယ်လို ကူညီနိုင်မလဲဆိုတာကို ဖော်ပြပေးသွားမယ်။

၁. စိတ်ခံစားမှု အပြောင်းအလဲတွေကို သတိထားပါ

ဆယ်ကျော်သက်တွေမှာ စိတ်ခံစားမှု အတက်အကျ ဖြစ်တာက ပုံမှန်ပါပဲ။ ဒါပေမယ့် ဒီအပြောင်းအလဲတွေက ပုံမှန်ထက် ပိုပြင်းထန်လာတယ်၊ ဒါမှမဟုတ် အချိန်အကြာကြီး ဆက်ဖြစ်နေတယ်ဆိုရင် သတိထားသင့်တယ်။ ဥပမာ၊ ကလေးက အရင်က ရွှင်လန်းတတ်ပေမယ့် အခုဆို အမြဲတမ်း ဝမ်းနည်းနေတာ၊ စိတ်မပါတာမျိုး ဖြစ်နေတယ်။ ဒါမှမဟုတ် အရင်က စိတ်ဆိုးရင် ပြီးသွားပြီး ပြန်ပြုံးတတ်တဲ့ ကလေးက အခုဆို စိတ်ဆိုးတာ၊ အော်ဟစ်တာတွေ ပိုများလာတယ်ဆိုရင် ဒါဟာ စိတ်ထဲမှာ တစ်ခုခု ဖိအားဖြစ်နေတယ်ဆိုတဲ့ လက္ခဏာဖြစ်နိုင်တယ်။ ဒီလို အခါမျိုးမှာ “မင်းဘာဖြစ်နေလဲ” လို့ မေးပြီး သူတို့ရဲ့ ခံစားချက်ကို နားထောင်ကြည့်ပါ။

�၂. အပြုအမူတွေ ပြောင်းလဲလာတာကို စောင့်ကြည့်ပါ

ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် သတ်သေဖို့ စဉ်းစားနေတဲ့ ဆယ်ကျော်သက်တွေမှာ အပြုအမူတွေ သိသာစွာ ပြောင်းလဲလာတာမျိုး ရှိတတ်တယ်။ ဥပမာ၊ အရင်က သူငယ်ချင်းတွေနဲ့ အပြင်ထွက်ပြီး ပျော်ပျော်နေတတ်တဲ့ ကလေးက အခုဆိ�ု အခန်းထဲမှာပဲ တစ်ယောက်တည်း နေချင်နေတာ၊ ဘယ်သူနဲ့မှ မတွေ့ချင်တော့တာမျိုး ဖြစ်လာနိုင်တယ်။ ဒါ့အပြင် စာသင်တာ၊ အားကစားလုပ်တာ၊ ဒါမှမဟုတ် သူတို့နှစ်သက်တဲ့ ဝါသနာတွေကို စိတ်မဝင်စားတော့တာ၊ အိပ်တဲ့အချိန်၊ စားတဲ့ပမာဏ သိသိသာသာ ပြောင်းလဲလာတာတွေလည်း ပါနိုင်တယ်။ ဒီလို ပြောင်းလဲမှုတွေကို မြင်ရင် “မင်းအဆင်ပြေရဲ့လား” လို့ စိုးရိမ်တဲ့အနေနဲ့ မေးမြန်းကြည့်တာက သူတို့စိတ်ထဲကို နည်းနည်းဖွင့်ဟလာအောင် ကူညီနိုင်တယ်။

၃. စကားပြောပုံ အပြောင်းအလဲကို ဂရုစိုက်ပါ

ဆယ်ကျော်သက်တစ်ယောက်က ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် သတ်သေဖို့ စဉ်းစားနေတယ်ဆိုရင် သူတို့ရဲ့ စကားပြောပုံထဲမှာ သဲလွန်စတွေ ပါလာနိုင်တယ်။ ဥပမာ၊ “ငါရှိမနေရင် အားလုံးက ပိုပျော်မှာ”၊ “ငါ့ဘဝက ဘာမှ အဓိပ္ပာယ်မရှိတော့ဘူး”၊ “ငါ ဒီလောကကြီးကနေ ပျောက်သွားချင်တယ်” လို့ ပြောတာမျိုး ကြားရရင် ဒါဟာ အန္တရာယ်ရှိတဲ့ လက္ခဏာတစ်ခုပါ။ ဒီလို စကားမျိုး ကြားတဲ့အခါ ချက်ချင်း “ဘာလို့ ဒီလို ပြောတာလဲ” လို့ မေးပြီး သူတို့ရဲ့ ခံစားချက်ကို နားထောင်ဖို့ ကြိုးစားပါ။ ဒါဟာ သူတို့ကို တစ်ယောက်တည်း မခံစားရအောင် ကူညီပေးနိုင်တဲ့ ပထမဆုံး ခြေလှမ်းတစ်ခုပါ။

၄. အန္တရာယ်ရှိတဲ့ လက္ခဏာတွေကို သတိပြုပါ

တချို့ ဆယ်ကျော်သက်တွေဟာ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် သတ်သေဖို့ စဉ်းစားနေတယ်ဆိုတာကို ပိုသိသာတဲ့ လက္ခဏာတွေနဲ့ ပြတတ်တယ်။ ဥပမာ၊ သူတို့ချစ်တဲ့ ပစ္စည်းတွေကို တခြားသူတွေကို ပေးလိုက်တာ၊ “နှုတ်ဆက်တယ်” ဆိုတဲ့ စာတွေ ရေးထားတာ၊ ဒါမှမဟုတ် ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် ထိခိုက်အောင် လုပ်တာမျိုး (ဥပမာ၊ လက်မောင်းမှာ ဓားနဲ့ ခြစ်ထားတာ) တွေ့ရရင် ဒါဟာ အလွန်အန္တရာယ်ရှိတဲ့ အခြေအနေတစ်ခုပါ။ ဒီလို လက္ခဏာတွေ မြင်ရရင် ချက်ချင်း အာရုံစိုက်ပြီး ကူညီဖို့ လိုအပ်တယ်။ ဒီအခါမှာ မိဘတွေအနေနဲ့ စိတ်ရောဂါကျွမ်းကျင်သူတွေ၊ ဆရာဝန်တွေနဲ့ တိုင်ပင်တာက အကောင်းဆုံး ရွေးချယ်မှုတစ်ခု ဖြစ်လာနိုင်တယ်။

၅. ဘယ်လို ကူညီမလဲ

ဒီလို လက္ခဏာတွေကို သတိထားမိရင် မိဘတွေအနေနဲ့ ချက်ချင်း လုပ်ဆောင်ဖို့ လိုတယ်။ ပထမဆုံး၊ ကလေးကို အေးဆေးစွာ ချဉ်းကပ်ပြီး “ငါ မင်းကို ဂရုစိုက်တယ်၊ မင်းဘာဖြစ်နေလဲ ပြောပြပေးပါ” လို့ ပြောကြည့်ပါ။ သူတို့ပြောတာကို အပြစ်မတင်ဘဲ၊ စိတ်ရှည်ရှည်နဲ့ နားထောင်ပေးပါ။ ဒုတိယအနေနဲ့၊ သူတို့ကို တစ်ယောက်တည်း မထားပါနဲ့။ အိမ်မှာ ဖြစ်ဖြစ်၊ အပြင်မှာ ဖြစ်ဖြစ် သူတို့နဲ့ အတူရှိပေးတာ၊ ဒါမှမဟုတ် ယုံကြည်ရတဲ့ သူငယ်ချင်း၊ ဆွေမျိုးတစ်ယောက်နဲ့ ချိတ်ဆက်ပေးတာမျိုး လုပ်ပါ။ နောက်ဆုံးအနေနဲ့၊ အကူအညီလိုအပ်တယ်လို့ ထင်ရင် စိတ်ရောဂါဆိုင်ရာ ကျွမ်းကျင်သူတွေဆီ ချက်ချင်း ဆက်သွယ်ပါ။ ဒီလို အဆင့်တွေနဲ့ ကူညီရင် ကလေးရဲ့ ဘဝကို ကယ်တင်နိုင်တဲ့ အခွင့်အရေး ပိုများလာမယ်။

နိဂုံး

ဆယ်ကျော်သက်တွေရဲ့ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် သတ်သေလိုမှုဟာ ဘယ်သူမှ မလိုချင်တဲ့ ဆိုးရွားတဲ့ အရာတစ်ခုပါ။ ဒါပေမယ့် မိဘတွေ၊ အုပ်ထိန်းသူတွေအနေနဲ့ ဒီလက္ခဏာတွေကို အချိန်မီ သတိထားမိပြီး ကူညီပေးနိုင်ရင် ဒီအန္တရာယ်ကို ကာကွယ်နိုင်မှာပါ။ ကလေးရဲ့ စိတ်ခံစားမှု၊ အပြုအမူ၊ စကားပြောပုံတွေကို ဂရုတစိုက် စောင့်ကြည့်ပြီး၊ သူတို့ကို ချစ်တယ်၊ ဂရုစိုက်တယ်ဆိုတာကို သိစေဖို့ ပြသပေးပါ။ ဒီလို လုပ်ဆောင်မှုတွေဟာ သင့်ကလေးရဲ့ ဘဝမှာ အပြုသဘောဆောင်တဲ့ ပြောင်းလဲမှုတွေ ဖြစ်လာအောင် ကူညီနိုင်ပြီး၊ သူတို့ကို ပိုပျော်ရွှင်တဲ့ အနာဂတ်ဆီ ပို့ဆောင်ပေးနိုင်မှာပါ။