ဆယ်ကျော်သက်နဲ့ စိတ်ဓာတ်ကျခြင်း - ဆရာတစ်ယောက်ရဲ့ အမြင် ၁၀ ချက်

 ဆယ်ကျော်သက်အရွယ်ဆိုတာ ဘဝရဲ့ စိတ်ခံစားမှု အလှုပ်အခတ်တွေ၊ ကိုယ်ပိုင်လမ်းကြောင်းရှာဖွေမှုတွေနဲ့ ပြည့်နှက်နေတဲ့ အချိန်တစ်ခုဖြစ်တယ်။ ဒီအချိန်မှာ တချို့ ဆယ်ကျော်သက်တွေဟာ စိတ်ဓာတ်ကျမှု (teen depression) ဆိုတဲ့ စိန်ခေါ်မှုကို ရင်ဆိုင်ရတတ်တယ်။ ဒါဟာ ရိုးရိုး ဝမ်းနည်းမှုတစ်ခုမဟုတ်ဘဲ သူတို့ရဲ့ ဘဝအပေါ် သက်ရောက်မှုရှိတဲ့ ပြင်းထန်တဲ့ စိတ်အခြေအနေတစ်ခုဖြစ်တယ်။ ဒီဆောင်းပါးမှာ အတွေ့အကြုံရှိတဲ့ ဆရာတစ်ယောက်ရဲ့ အမြင်ကနေ ဆယ်ကျော်သက်တွေရဲ့ စိတ်ဓာတ်ကျမှုကို နားလည်ဖို့ အဓိက အချက် ၁၀ ချက်ကို ဖော်ပြပေးသွားမယ်။

၁. စိတ်ဓာတ်ကျမှုက ရိုးရိုး ဝမ်းနည်းမှုထက် ပိုတယ်

ဆယ်ကျော်သက်တွေ ဝမ်းနည်းတာက တစ်ခါတလေ ဖြစ်တတ်ပြီး အချိန်တိုအတွင်း ပြန်ပျောက်သွားတတ်တယ်။ ဒါပေမယ့် စိတ်ဓာတ်ကျမှုက အလွန်နက်ရှိုင်းပြီး ရက်သတ္တပတ်၊ လတွေအထိ ဆက်ဖြစ်နေနိုင်တယ်။ ဒါဟာ ဘဝအပေါ် စိတ်ဝင်စားမှု လုံးဝပျောက်သွားတာမျိုးပါ။

၂. လူတိုင်းမှာ လက္ခဏာ မတူနိုင်တယ်

စိတ်ဓာတ်ကျမှုက ဆယ်ကျော်သက်တစ်ယောက်ချင်းစီမှာ ပုံစံမတူဘူး။ တချို့က အထီးကျန်နေတာ၊ တချို့က စိတ်ဆတ်လွယ်တာ၊ တချို့က ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် ထိခိုက်အောင် လုပ်တာမျိုး ဖြစ်နိုင်တယ်။ ဒါကြောင့် ကလေးရဲ့ ပုံမှန်အပြုအမူကနေ ဘယ်လို ပြောင်းလဲလာလဲဆိုတာကို အာရုံစိုက်ရမယ်။

၃. ဆိုရှယ်မီဒီယာက တစ်ခါတလေ အကြောင်းရင်းဖြစ်တယ်

ဒီနေ့ခေတ် ဆယ်ကျော်သက်တွေဟာ ဆိုရှယ်မီဒီယာမှာ တခြားသူတွေရဲ့ ဘဝကို မြင်ပြီး ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် နှိုင်းယှဉ်တတ်ကြတယ်။ “သူတို့က ငါ့ထက် ပိုကောင်းတယ်” လို့ ခံစားရရင် စိတ်ဓာတ်ကျမှုကို ပိုဆိုးစေနိုင်တယ်။

၄. ကျောင်းက ဖိအားတွေကလည်း ပါတယ်

စာသင်တာ၊ စာမေးပွဲတွေ၊ သူငယ်ချင်းတွေရဲ့ မျှော်လင့်ချက်တွေက ဆယ်ကျော်သက်တွေကို စိတ်ဖိစီးမှု ဖြစ်စေတယ်။ အမှတ်မကောင်းရင် သူတို့ကိုယ်သူတို့ “ငါ ဘာမှ မဖြစ်နိုင်ဘူး” လို့ အပြစ်တင်ပြီး စိတ်ဓာတ်ကျသွားတတ်တယ်။

၅. တစ်ယောက်တည်း နေချင်တာက လက္ခဏာတစ်ခုဖြစ်တယ်

စိတ်ဓာတ်ကျတဲ့ ကလေးတွေဟာ အရင်က လူတွေနဲ့ ပေါင်းသင်းတတ်ပေမယ့် အခုဆို အခန်းထဲမှာပဲ တစ်ယောက်တည်း နေချင်တတ်တယ်။ ဒါဟာ သူတို့စိတ်ထဲက ဝမ်းနည်းမှုကို ဖုံးကွယ်ဖို့ ကြိုးစားနေတာဖြစ်နိုင်တယ်။

၆. စိတ်ဆတ်တာကလည်း ပြတတ်တယ်

တချို့ ဆယ်ကျော်သက်တွေမှာ စိတ်ဓာတ်ကျမှုက ဝမ်းနည်းမှုအစား စိတ်တိုတာ၊ အော်ဟစ်တာတွေအဖြစ် ထွက်လာတတ်တယ်။ ဥပမာ၊ မိဘက သာမန်မေးလိုက်တာကို ချက်ချင်း စိတ်ဆိုးသွားတာမျိုး ဖြစ်တတ်တယ်။

၇. အိပ်တာနဲ့ စားတာ ပြောင်းလဲလာတယ်

စိတ်ဓာတ်ကျတဲ့ ဆယ်ကျော်သက်တွေမှာ အိပ်တဲ့ပမာဏ၊ စားတဲ့ပမာဏ သိသိသာသာ ပြောင်းလဲလာတတ်တယ်။ တချို့က အိပ်မပျော်ဘဲ ညလုံးပေါက် နိုးနေတာ၊ တချို့က တစ်နေ့လုံး အိပ်နေတာ၊ စားချင်စိတ် မရှိတာမျိုးတွေ ဖြစ်လာတတ်တယ်။

၈. ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် တန်ဖိုးမထားတော့တာလည်း ပါတယ်

“ငါက ဘာမှ မကောင်းဘူး”၊ “ငါ့ဘဝက အသုံးမကျဘူး” လို့ ပြောနေတယ်ဆိုရင် ဒါဟာ စိတ်ဓာတ်ကျမှုရဲ့ လက္ခဏာတစ်ခုဖြစ်တယ်။ သူတို့ဟာ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် အထင်သေးပြီး ဘဝမှာ ဘာမှ မလုပ်နိုင်တော့ဘူးလို့ ခံစားရတတ်တယ်။

၉. အနာဂတ်ကို မျှော်လင့်ချက်မထားတော့တာလည်း ရှိတယ်

အရင်က အနာဂတ်အကြောင်း စိတ်အားထက်သန်ပြီး ပြောတတ်တဲ့ ကလေးက အခုဆို “ဘာပဲဖြစ်ဖြစ် အရေးမကြီးဘူး” လို့ ပြောနေတယ်ဆိုရင် ဒါဟာ သူတို့ရဲ့ ဘဝအပေါ် စိတ်ဝင်စားမှု လျော့သွားပြီဆိုတာကို ပြတယ်။

၁၀. အကူအညီနဲ့ ပြန်ကောင်းလာနိုင်တယ်

စိတ်ဓာတ်ကျမှုဟာ ကုသနိုင်တဲ့ အခြေအနေတစ်ခုဖြစ်တယ်။ မိဘတွေ၊ ဆရာတွေ၊ သူငယ်ချင်းတွေက ဂရုစိုက်ပြီး နားထောင်ပေးတာ၊ စိတ်ရောဂါကျွမ်းကျင်သူတွေဆီ အကူအညီတောင်းတာတွေဟာ ဆယ်ကျော်သက်တွေကို ဒီအခြေအနေကနေ ပြန်ထွက်လာအောင် ကူညီနိုင်တယ်။

နိဂုံး

ဆယ်ကျော်သက်တွေရဲ့ စိတ်ဓာတ်ကျမှုကို နားလည်ဖို့ သူတို့ရဲ့ လက္ခဏာတွေကို ဂရုတစိုက် စောင့်ကြည့်ပြီး သူတို့ဘာခံစားနေရလဲဆိုတာကို သိအောင်လုပ်ဖို့ လိုတယ်။ ဒီအချက် ၁၀ ချက်ကို သတိထားရင် မိဘတွေ၊ ဆရာတွေအနေနဲ့ ကလေးတွေကို အချိန်မီ ကူညီနိုင်ပြီး သူတို့ရဲ့ ဘဝကို ပိုပျော်ရွှင်တဲ့ လမ်းကြောင်းပေါ် ပြန်တင်ပေးနိုင်မယ်။ ဂရုစိုက်မှု၊ နားထောင်မှုက သူတို့အတွက် အကြီးမားဆုံး အားပေးမှုဖြစ်တယ်။