ကလေးတွေရဲ့ အွန်လိုင်းလုံခြုံမှု - ဒစ်ဂျစ်တယ်ခေတ်ရဲ့ မြင်မရတဲ့အန္တရာယ်

ဒီနေ့ခေတ်မှာ အင်တာနက်ဆိုတာ ကလေးတွေရဲ့ ဘဝထဲ နက်နက်ရှိုင်းရှိုင်း ဝင်ရောက်နေပြီး၊ ကစားကွင်းထက် ဖုန်းထဲမှာ အချိန်ကုန်တာက ပိုများလာတယ်ဆိုတာ ငြင်းမရပါဘူး။ ဒါပေမယ့် ဒီလို ဒစ်ဂျစ်တယ်ကမ္ဘာကြီးထဲ ကလေးတွေကို လွှတ်ထားလိုက်တာဟာ လမ်းမီးမရှိတဲ့ လမ်းမမှာ မျက်စိစည်းပြီး လွှတ်လိုက်သလိုပဲလို့ ကျွန်တော်ထင်မိပါတယ်။ ကိုယ်ရေးအချက်အလက် ဖောက်ထွက်ခံရမှု၊ အန္တရာယ်ရှိတဲ့ အကြောင်းအရာတွေနဲ့ ထိတွေ့မှု၊ ဒါမှမဟုတ် အွန်လိုင်းက လူဆိုးတွေရဲ့ ပစ်မှတ်ဖြစ်လာမှု—ဒါတွေဟာ ကလေးတွေ ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ မြင်မရတဲ့ အန္တရာယ်တွေပါ။ ဒီဆောင်းပါးမှာ ဒီပြဿနာကို ကျွန်တော်တစ်ယောက်တည်း စဉ်းစားပြီး ဖြေရှင်းနည်းလမ်းတွေကို တွေးကြည့်ပါမယ်။

ဘာကြောင့် ကလေးတွေက အန္တရာယ်များနေရတာလဲ?

ကလေးတွေဟာ အွန်လိုင်းမှာ အန္တရာယ်ကျရောက်ဖို့ လွယ်ကူတဲ့ အုပ်စုတစ်ခုပါ။ သူတို့က အသက်ငယ်တယ်၊ စူးစမ်းချင်စိတ်များတယ်၊ ဒါပေမယ့် ဘယ်လိုအချက်အလက်တွေ မျှဝေလို့ရမလဲ၊ ဘယ်သူ့ကို ယုံကြည်လို့ရမလဲဆိုတာ ခွဲခြားတတ်ဖို့ အတွေ့အကြုံနည်းသေးတယ်လို့ ကျွန်တော်မြင်ပါတယ်။ ဥပမာ၊ ဂိမ်းတစ်ခုက နာမည်၊ အသက်၊ ဖုန်းနံပါတ်လေးတွေ တောင်းတဲ့အခါ ကလေးတစ်ယောက်က “ဒါက ပုံမှန်ပဲ” လို့ထင်ပြီး ဖြည့်ပေးလိုက်တာမျိုး ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဒီဒေတာတွေဟာ ကုမ္ပဏီတွေရဲ့ လက်ထဲရောက်သွားပြီး ကြော်ငြာအတွက် အမြတ်ထုတ်ခံရတာ ဒါမှမဟုတ် ပိုဆိုးရင် လူဆိုးတွေဆီ ရောက်သွားတာမျိုးပါ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။

ဒါ့အပြင် ဆိုရှယ်မီဒီယာတွေ၊ ဗီဒီယိုအက်ပ်တွေဟာ ကလေးတွေကို ဆွဲဆောင်ဖို့ ဒီဇိုင်းထုတ်ထားတာမို့၊ သူတို့ဟာ နာရီပိုင်းအတွင်း အက်ပ်ထဲ နစ်မွန်းသွားပြီး ဘာတွေ မျှဝေနေမိလဲဆိုတာကို သတိမထားမိတော့ပါဘူး။ ဒီလို အချက်တွေက ကလေးတွေကို ဒစ်ဂျစ်တယ်ကမ္ဘာရဲ့ လွယ်ကူတဲ့ ပစ်မှတ်တွေ ဖြစ်စေတယ်လို့ ကျွန်တော်ယူဆပါတယ်။

ဥပဒေတွေ ဘယ်လောက်ထိ အလုပ်ဖြစ်နေလဲ?

ကမ္ဘာတခွင်မှာ ကလေးတွေကို ကာကွယ်ဖို့ ဥပဒေတွေ ရှိတာတော့ မှန်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဒီဥပဒေတွေဟာ နည်းပညာရဲ့ အရှိန်ကို လိုက်မမီတော့ဘူးလို့ ကျွန်တော်ထင်ပါတယ်။ ဥပမာ၊ အမေရိကန်မှာ ၁၉၉၈ ကတည်းက သုံးနေတဲ့ ဥပဒေတစ်ခုက ၁၃ နှစ်အောက် ကလေးတွေဆီက ဒေတာစုဖို့ဆိုရင် မိဘသဘောတူညီမှု လိုတယ်လို့ ပြဌာန်းထားပါတယ်။ ဒါပေမယ့် AI သုံးပြီး ဒေတာခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာတာ၊ ဆယ်ကျော်သက်တွေရဲ့ ဒေတာတွေကို ပစ်မှတ်ထားတာမျိုးကို ဒီဥပဒေက မထိန်းချုပ်နိုင်ပါဘူး။ မြန်မာနိုင်ငံလို နေရာတွေဆိုရင်တော့ ဒီလို ဥပဒေမျိုးတောင် မရှိသေးတာမို့ ကလေးတွေဟာ ပိုလို့တောင် အန္တရာယ်များနေတယ်လို့ ကျွန်တော်မြင်ပါတယ်။

ကုမ္ပဏီတွေကလည်း ဒီဥပဒေတွေကို လိုက်နာဖို့ထက် ဘယ်လိုလွှဲရှောင်မလဲဆိုတာကို ပိုစိတ်ဝင်စားနေကြတယ္လို့ ကျွန်တော်ခံစားရပါတယ်။ ဥပမာ၊ ကလေးတွေကို ပစ်မှတ်ထားတဲ့ အက်ပ်တွေမှာ “ကျွန်တော်က ၁၃ နှစ်အထက်ပါ” ဆိုတဲ့ ခလုတ်လေး နှိပ်ခိုင်းပြီး တာဝန်ပြီးသွားတယ်လို့ ယူဆတာမျိုးပေါ့။ ဒီလို အားနည်းချက်တွေကြောင့် ဥပဒေတွေဟာ ကလေးတွေကို အပြည့်အဝ ကာကွယ်ဖို့ မလုံလောက်တော့ဘူးလို့ ကျွန်တော်ယူဆပါတယ်။

ဘယ်လိုဖြေရှင်းမလဲ?

ဒီပြဿနာကို ဖြေရှင်းဖို့ လူတိုင်းပါဝင်ဖို့ လိုတယ္လို့ ကျွန်တော်ထင်ပါတယ်။ ဒီမှာ ကျွန်တော့်အမြင်နဲ့ အကြံပြုချက်တချို့—

1. ခေတ်မီတဲ့ ဥပဒေတွေ လိုအပ်တယ် - အခုခေတ် နည်းပညာနဲ့ အံဝင်အောင် ဥပဒေတွေကို ပြင်ဆင်ဖို့ လိုပါတယ်။ ဥပမာ၊ AI ကို အသုံးပြုပြီး ဒေတာစုတာကို ထိန်းချုပ်ဖို့ စည်းမျဉ်းတွေ၊ ၁၃-၁၇ နှစ်ကြား ဆယ်ကျော်သက်တွေကိုပါ ကာကွယ်ပေးမယ့် ဥပဒေတွေ ထွက်လာသင့်တယ္လို့ ကျွန်တော်ယူဆပါတယ်။
2. ကုမ္ပဏီတွေကို ဖိအားပေးဖို့ - ဥပဒေချိုးရင် ဒဏ်ငွေကို ပိုတင်းကြပ်ပြီး၊ ကလေးတွေရဲ့ ဒေတာကို အမြတ်ထုတ်တာထက် ကာကွယ်ဖို့ ဦးစားပေးအောင် တွန်းအားပေးရမယ္လို့ ကျွန်တော်မြင်ပါတယ်။
3. မိဘတွေရဲ့ အခန်းကဏ္ဍ - မိဘတွေကိုလည်း အွန်လိုင်းအန္တရာယ်တွေအကြောင်း သင်ကြားပေးဖို့ လိုပါတယ်။ ကလေးတွေ ဘယ်အက်ပ်ကို ဘယ်လိုသုံးနေလဲ၊ ဘာတွေ မျှဝေနေလဲ စောင့်ကြည့်ပြီး လိုအပ်ရင် ကန့်သတ်ဖို့ အရေးကြီးတယ္လို့ ကျွန်တော်ထင်ပါတယ်။ ဥပမာ၊ ဖုန်းမှာ ကလေးမုဒ် ဒါမှမဟုတ် အချိန်ကန့်သတ်တဲ့ ဆော့ဖ်ဝဲတွေ ထည့်ပေးတာမျိုးပေါ့။

နောက်ဆုံးအတွေး

အင်တာနက်ဆိုတာ ကလေးတွေအတွက် အခွင့်အလမ်းတွေ ဖန်တီးပေးနိုင်သလို၊ အန္တရာယ်တွေလည်း ဖန်တီးပေးနိုင်တယ္လို့ ကျွန်တော်ယုံကြည်ပါတယ်။ ဒါကို ကာကွယ်ဖို့ဆိုရင် ဥပဒေပြုသူတွေ၊ နည်းပညာကုမ္ပဏီတွေ၊ မိဘတွေ—အားလုံး လက်တွဲပြီး လုပ်ဆောင်ဖို့ လိုပါတယ်။ မဟုတ်ရင် ကလေးတွေဟာ ဒစ်ဂျစ်တယ်ကမ္ဘာရဲ့ အကျိုးကျေးဇူးထက် အန္တရာယ်တွေကိုပဲ ပိုခံစားရဦးမယ္လို့ ကျွန်တော်စိုးရိမ်မိပါတယ်။ ဒါဟာ ကျွန်တော်တို့အားလုံးရဲ့ တာဝန်ပဲ—ကလေးတွေကို ဘေးကင်းတဲ့ အနာဂတ်တစ်ခု ပေးဖို့ပါ။